Mikilmenni eða maður með mikilmennsku brjálæði?

Donald Trump  forseti Bandaríkjanna, hefur ávallt vakið mikla athygli fyrir hegðun sína, orðfæri og stjórnarstíl. Margir fræðimenn, blaðamenn og andstæðingar hans hafa lýst honum sem einstaklingi sem sýni sterk einkenni mikilmennskubrjálæðis – eða það sem á ensku kallast narcissistic grandiosity.

Sjálfsmynd sem bjargvættur

Trump hefur endurtekið sett sjálfan sig á stall sem hinn eina sanna bjargvætt þjóðarinnar. Í kosningabaráttum sínum hefur hann lofað að „gera Ameríku aftur stórkostlega“, og gjarnan talað eins og aðeins hann geti bjargað þjóðinni frá hnignun. Þetta viðhorf einkennist af mikilmennsku og trú á eigin ómissandi hlutverk.

Niðurlæging andstæðinga

Önnur birtingarmynd er hvernig hann meðhöndlar gagnrýnendur og pólitíska andstæðinga. Í stað þess að ræða málefnalega hefur hann oft gripið til persónulegra árása, uppnefna og niðurlæginga. Þessi hegðun fellur að þeirri þörf að upphefja eigið sjálf með því að draga aðra niður.

Leikrit og sviðsetning

Trump hefur líka verið sérfræðingur í að gera stjórnmál að eins konar sviðsettu sjónvarpsleikriti. Hann notar orðræðu, stór orð og tilþrif til að skapa mynd af sér sem óstöðvandi leiðtoga, jafnvel þótt raunveruleikinn segi annað. Fyrir hann virðist það mikilvægara að stjórna ímyndinni heldur en að treysta á staðreyndir.

Afleiðingar mikilmennskunnar

Þessi mikilmennsku­hugsun getur haft alvarlegar afleiðingar. Hún getur leitt til ákvarðana byggðum á stolti og sjálfsupphafningu fremur en gagnrýninni greiningu. Hún getur grafið undan trausti á lýðræðinu, þar sem einstaklingurinn setur sjálfan sig ofar stofnunum og hefðum sem eiga að tryggja jafnvægi og ábyrgð.

Niðurstaða

Hvort sem menn dást að Trump eða fordæma hann, er ljóst að mikilmennsku­brjálæði hefur verið eitt af sterkustu einkennum hans á opinberum vettvangi. Það hefur skapað honum fylgi meðal þeirra sem leita að sterkum leiðtoga, en jafnframt valdið djúpum klofningi í bandarísku samfélagi.